रेशनकार्ड / शिधापत्रिका / Ration Card

 रेशन कार्ड बद्दल सर्व काही

           तुम्हाला माहीत आहे का, आपलं रेशन कार्ड फक्त एक सरकारी कागदपत्र नाहीये, तर ते आपल्या अनेक गरजांसाठी महत्त्वाचं साधन आहे. या एका कार्डमुळे आपल्याला स्वस्त दरात धान्य मिळतं, आपलं ओळखीचा पुरावा म्हणूनही ते उपयोगी पडतं. पण तुम्हाला हे माहीत आहे का की रेशन कार्डचे अनेक प्रकार आहेत आणि ते तुमच्या कुटुंबाच्या आर्थिक स्थितीनुसार दिले जातात?

        भारतातील प्रत्येक सामान्य कुटुंबासाठी रेशन कार्ड ही केवळ एक कार्ड नाही, तर तो आहे सरकारने दिलेला अन्नधान्याचा हक्क. आजही लाखो कुटुंबं परवडणाऱ्या दरात तांदूळ, गहू, साखर आणि इतर आवश्यक वस्तू रेशनद्वारे घेतात. 

चला तर मग, आज आपण रेशन कार्डच्या विविध प्रकारांबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया आणि तुम्हाला कोणत्या प्रकारच्या कार्डची गरज आहे हे ओळखूया.

रेशन कार्ड म्हणजे काय? त्याचे प्रकार कोणते? आणि तुम्हाला कोणते कार्ड  मिळते? चला, सविस्तर पाहूया.

रेशन कार्डचे प्रकार

भारतामध्ये रेशन कार्ड हे मुख्यत्वे आर्थिक स्तरानुसार खालील प्रकारचे असतात:

1. केशरी रेशन कार्ड (APL - Above Poverty Line):

हे कार्ड दारिद्र्यरेषेवरील कुटुंबांसाठी आहे. ज्या कुटुंबांचं वार्षिक उत्पन्न ₹1 लाख पेक्षा जास्त आहे, त्यांना हे कार्ड दिलं जातं. या कार्डधारकांना सरकारकडून काही प्रमाणात अनुदान मिळतं, पण ते दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबांपेक्षा कमी असतं. या कार्डचा रंग केशरी असतो.

2. पिवळे रेशन कार्ड (BPL - Below Poverty Line):

हे कार्ड दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबांसाठी आहे. ज्या कुटुंबांचं वार्षिक उत्पन्न ₹15,000 ते ₹1 लाख पर्यंत आहे, त्यांना हे कार्ड दिलं जातं. या कार्डवर कुटुंबाला जास्त प्रमाणात अनुदान मिळतं, ज्यामुळे त्यांना कमी दरात धान्य, साखर आणि इतर वस्तू मिळतात. या कार्डचा रंग पिवळा असतो.

3. अंत्योदय रेशन कार्ड (Antyodaya Anna Yojana - AAY):

हे कार्ड सर्वात गरीब कुटुंबांसाठी आहे. ज्या कुटुंबांचं वार्षिक उत्पन्न ₹15,000 पेक्षा कमी आहे आणि ज्यांच्याकडे उत्पन्नाचा कोणताही ठोस स्रोत नाही, त्यांना हे कार्ड दिलं जातं. या कार्डधारकांना सर्वात जास्त अनुदान मिळतं. त्यांना खूप कमी दरात धान्य मिळतं. या कार्डचा रंग गुलाबी** किंवा पिवळा** असू शकतो, पण त्यावर 'अंत्योदय' असं लिहिलेलं असतं.

4. पांढरे रेशन कार्ड:

हे कार्ड सर्वसामान्य नागरिकांसाठी आहे. ज्यांच्याकडे वरीलपैकी कोणत्याही प्रकारचं कार्ड नाही, त्यांना हे कार्ड दिलं जातं. या कार्डवर कोणत्याही प्रकारचं अनुदान मिळत नाही. हे कार्ड ओळखपत्र म्हणून वापरलं जातं. या कार्डचा रंग पांढरा असतो.

तुमचं रेशन कार्ड कोणतं आहे?

आता तुम्हाला विविध प्रकारच्या रेशन कार्डबद्दल माहिती मिळाली आहे, तुम्ही तुमच्या कार्डचा रंग आणि त्यावर लिहिलेली माहिती पाहून ते कोणत्या प्रकारचं आहे हे ओळखू शकता.

जर तुमच्या कार्डचा रंग केशरी असेल, तर तुम्ही दारिद्र्यरेषेवरील कुटुंबापैकी आहात.

जर तुमच्या कार्डचा रंग पिवळा असेल, तर तुम्ही दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबापैकी आहात.

जर तुमच्या कार्डवर 'अंत्योदय' असं लिहिलं असेल, तर तुम्ही सर्वात गरीब कुटुंबापैकी आहात.

जर तुमच्या कार्डचा रंग पांढरा असेल, तर तुम्ही सामान्य नागरिक आहात.

रेशन कार्ड का महत्त्वाचं आहे?

रेशन कार्ड फक्त स्वस्त धान्य मिळवण्यापुरतं मर्यादित नाही. ते तुमच्यासाठी अनेक प्रकारे उपयोगी पडू शकतं:

ओळख आणि पत्त्याचा पुरावा: कोणत्याही सरकारी कामासाठी, जसं की बँकेत खातं उघडणं, गॅस कनेक्शन घेणं, त्यासाठी हे एक महत्त्वाचं कागदपत्र आहे.

सरकारी योजनांचा लाभ: अनेक सरकारी योजनांचा लाभ घेण्यासाठी रेशन कार्डची गरज पडते.

कुटुंबातील सदस्यांची नोंद: तुमच्या कुटुंबातील सर्व सदस्यांची नोंद या कार्डवर असते, ज्यामुळे त्यांच्या ओळखीचा पुरावा मिळतो.

निष्कर्ष

रेशन कार्ड हे आपल्या जीवनाचा एक अविभाज्य भाग आहे. प्रत्येक प्रकारच्या कार्डचा उद्देश वेगळा आहे आणि त्यामुळे मिळणारे फायदेही वेगळे आहेत. तुमचं कार्ड कोणत्या प्रकारचं आहे, हे जाणून घेतल्यावर तुम्हाला मिळणाऱ्या योजना आणि लाभांबद्दल अधिक स्पष्टता येईल.

तुमच्याकडे कोणत्या प्रकारचं रेशन कार्ड आहे, ते कमेंट करून नक्की सांगा!

शिधापत्रिकेला आधार लिंक आहे कि नाही कसे पाहायचे?

शिधापात्रीकेला आधार लिंक कसे करायचे?

आपल्याला दर महिन्याला किती धान्य मिळते ते कसे पाहायचे?

आपला RC नंबर कसा मिळवावा?

         तसेच रेशन कार्ड Ration Card मिळविणे, त्याचे नूतनीकरण करणे किंवा फाटलेले, जीर्ण, गहाळ झालेले रेशनकार्ड Ration Card बदलून घेणे, नवीन नावे समाविष्ट करणे, नावे कमी करणे बद्दल आपल्याला पडणाऱ्या सर्व प्रश्नांची उत्तरे आपल्याला पुढील लेखात मिळतील. त्यासाठी आपण आमच्या ब्लॉग ला फॉलो करा व वेगवेगळ्या विषयावर माहिती मिळवा.