💼 भविष्य निर्वाह निधी (PF): एक सविस्तर मार्गदर्शक

🔶 प्रस्तावना:
आजच्या वेगवान आणि अस्थिर आर्थिक जगात सुरक्षिततेची हमी देणारा एक महत्त्वाचा भाग म्हणजे भविष्य निर्वाह निधी – म्हणजेच PF. अनेक नोकरदार व्यक्ती दर महिन्याला आपले PFचे योगदान देतात, पण फारच थोड्यांना या निधीबद्दल संपूर्ण माहिती असते. PF म्हणजे नेमकं काय? तो आपल्यासाठी कसा उपयुक्त आहे? आणि सध्या चालू असलेल्या सुधारणा आणि नवीन सोयी काय आहेत? या सर्व प्रश्नांची उत्तरं आपण इथे पाहूया.
🔷 PF म्हणजे काय?
भविष्य निर्वाह निधी (PF) हा केंद्र सरकारचा एक उपक्रम आहे जो मुख्यतः खाजगी आणि काही सरकारी क्षेत्रात काम करणाऱ्या नोकरदार व्यक्तींना निवृत्तीनंतर आर्थिक स्थैर्य देण्यासाठी तयार केला आहे.
प्रत्येक महिन्याला कर्मचाऱ्याच्या पगारातून (Basic+DA) ठराविक टक्केवारीने रक्कम PF खात्यात जमा होते. तितकीच रक्कम संस्थेच्याही वतीने जमा केली जाते. ही रक्कम EPFO (Employees' Provident Fund Organisation) कडे जमा होते.
🔷 PF चे मुख्य फायदे:
✅ निवृत्तीनंतरची आर्थिक सुरक्षा
✅ कर बचत (Income Tax अंतर्गत 80C मध्ये सूट)
✅ कर्ज घेण्याची सोय (घरखरेदी, शिक्षण, वैद्यकीय गरजांकरता)
✅ नोकरी बदलताना PF ट्रान्सफर होण्याची सुविधा (UAN द्वारे)
✅ ऑनलाईन सेवा – वेळ वाचतो, गरज पडल्यास सहज पैसे काढता येतात
🔷 PF ची रचना:
भाग योगदान
कर्मचारी 12% (Basic+DA वरून)
नियोक्ता 12% पैकी 3.67% PF साठी + 8.33% EPS (पेंशन फंडसाठी)
🔷 UAN म्हणजे काय?
UAN (Universal Account Number) हा एक खास नंबर आहे जो प्रत्येक कर्मचाऱ्याला एकदाच दिला जातो आणि तो बदलत नाही. तुम्ही कितीही वेळा नोकरी बदला, UAN एकच राहतो. नवीन कंपनीमध्ये फक्त नवीन PF खाती तुमच्या जुन्या UAN ला लिंक होतात.
🔷 PF चे पैसे कसे काढायचे?
EPFO च्या https://unifiedportal-mem.epfindia.gov.in वर लॉगिन करा
UAN व पासवर्ड टाका
KYC अपडेट असणे आवश्यक (पॅन, आधार, बँक खाते)
‘Online Services’ → ‘Claim (Form-31, 19 & 10C)’ पर्याय निवडा
आवश्यक माहिती भरून फॉर्म सबमिट करा
काही दिवसात रक्कम बँकेत जमा
🔷 कोणत्या वेळी PF मधून पैसे काढता येतात?
🏠 घर खरेदी / बांधकामासाठी
🏥 विवाह / आरोग्य खर्चासाठी
📚 शिक्षणासाठी
🧓 निवृत्तीनंतर / नोकरी गमावल्यास
🌊 आपत्ती / कोरोनासारख्या संकटाच्या वेळी
🔷 काही महत्त्वाच्या गोष्टी:
PF काढताना खोट्या कारणांची माहिती देणे कायदेशीर गुन्हा आहे.
जर 5 वर्षांआधी PF काढला तर काही बाबतीत कर लागू शकतो.
EPFO चा मोबाईल अॅप (UMANG) वापरूनही सर्व सेवा सहज उपलब्ध
🔷 निष्कर्ष:
PF हा केवळ एक जबरदस्त बचत योजना नाही, तर तो आपल्या कष्टाचं, भविष्यासाठीचं संरक्षण आहे.
खर्चात गोंधळून जाण्यापेक्षा, PF सारख्या योजनेत शिस्तबद्ध गुंतवणूक आपल्या आयुष्याला आर्थिक स्थैर्य देऊ शकते.
0 Comments